चालु आषाढको तेस्रो सातासम्म देशभर कुल ७२ प्रतिशत धान रोपाइँ सम्पन्न भएको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ। यो अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा १२ प्रतिशतले कम हो।
मन्त्रालयका अनुसार हालसम्म करिब १० लाख हेक्टर जमिनमा धान रोपिएको छ। तर, कुल धान खेतीयोग्य क्षेत्रफल करिब १४ लाख हेक्टर रहेको जनाइएको छ। मन्त्रालयका सूचना अधिकारी महानन्द जोशीका अनुसार, अझै केही स्थानहरूमा रोपाइँ जारी रहेको छ भने सुदूरपश्चिम प्रदेशले सबैभन्दा अगाडि बढ्दै ९७ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न गरिसकेको छ, जसले करिब १ लाख ७१ हजार हेक्टर जमिन ओगटेको छ।
त्यस्तै, लुम्बिनी र कर्णाली प्रदेशमा समान ८८ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न भइसकेको छ। मन्त्रालयले आउँदो साउनको मध्यसम्म कुल रोपाइँ ९८ प्रतिशत पुग्ने अपेक्षा लिएको छ।
जोशीका अनुसार, मुलुकको धान उत्पादनमा तराई क्षेत्रको योगदान झण्डै ७० प्रतिशत रहेको छ भने बाँकी ३० प्रतिशत पहाडी भूभागले उत्पादन गर्छन्।
गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा देशभरबाट ५७ लाख २४ हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो। तर, यस वर्ष कृषि मन्त्रालयले करिब ६० लाख मेट्रिक टन धान उत्पादन हुने अनुमान गरेको छ, जसबाट ३५ लाख मेट्रिक टन उपभोग गर्न मिल्ने चामल प्राप्त हुने अपेक्षा गरिएको छ।
मौसम प्रतिकूलता, बाढीपहिरो, अत्यधिक वर्षा वा खडेरी जस्ता कारणले केही क्षेत्रमा रोपाइँमा ढिलाइ भएको मन्त्रालयले जनाएको छ। यी कारणहरूले उत्पादनमा असर पुर्याउने खतरा देखिएको छ।
मन्त्रालयका तथ्यांकअनुसार, धान उत्पादनमा १० प्रतिशतको उतारचढावले मुलुकको कुल गार्हस्थ उत्पादन (GDP) मा १ प्रतिशतको असर पार्न सक्छ। यसैले पनि धान उत्पादनको सफल कार्यान्वयनले राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमै उल्लेख्य प्रभाव पार्ने देखिन्छ।
