विश्व बैंकले आज प्रकाशित गरेको दक्षिण एसिया डेभलपमेन्ट अपडेट: रोजगारी, एआई र व्यापार रिपोर्ट अनुसार यस वर्ष दक्षिण एसियाको आर्थिक वृद्धि ६.६ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण गरिएको छ, तर आगामी वर्षमा वृद्धिदर ५.८ प्रतिशतमा झर्ने अनुमान छ, जुन यसै वर्षको अप्रिलमा गरिएको पूर्वानुमानभन्दा ०.६ प्रतिशत अंक कम हो।
विश्व बैंकका दक्षिण एसिया उपाध्यक्ष Johannes Zutt ले भने, “दक्षिण एसियामा विशाल आर्थिक सम्भावना छ र यो अझै विश्वकै सबैभन्दा छिटो बढ्दो क्षेत्र हो। तर देशहरूले वृद्धिमा जोखिमहरूलाई सक्रिय रूपमा सम्बोधन गर्नुपर्छ। व्यापार खुलापन बढाएर र एआईको लाभ उठाएर उत्पादकत्व बढाउन, निजी लगानी प्रवर्द्धन गर्न र तेज गतिमा बढिरहेको श्रमशक्तिका लागि रोजगारी सिर्जना गर्न सकिन्छ।”
रिपोर्टले देखाएको छ कि दक्षिण एसियाका देशहरू अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार र वित्तमा कम खुला छन्। उच्च शूल्कले श्रम अवसर घट्दो क्षेत्रमा सुरक्षा दिन्छ भने उत्पादनका लागि आवश्यक कच्चा पदार्थ र मध्यवर्ती सामानमा उच्च शूल्कले निर्माण क्षेत्रलाई पनि दबाबमा राख्छ।
विपरीत, कम शूल्क भएका सेवा क्षेत्रहरूले विगत दशकमा तीन-चौथाइ रोजगार वृद्धिमा योगदान दिएका छन्। रिपोर्टले सुझाव दिएको छ कि क्रमशः शूल्क घटाउने नीति र व्यापक मुक्त व्यापार सम्झौतासँग समन्वयले निजी लगानी र प्रतिस्पर्धा बढाउने साथै पर्याप्त रोजगारी सिर्जना गर्न सक्नेछ।
रिपोर्टले एआईको सम्भावना प्रयोग गरी उत्पादकत्व र आय बढाउने पनि सिफारिस गरेको छ। दक्षिण एसियाको श्रमशक्तिले कम शिक्षा र कृषि तथा हातमजदुरीका कामको प्रभुत्वका कारण एआईमा सीमित पहुँच पाएको छ। तर व्यापार सेवा र सूचना प्रविधि जस्ता क्षेत्रमा मध्यम शिक्षा प्राप्त युवा कामदारहरू एआईको कारण रोजगारीमा जोखिममा छन्।
एआईका कारण प्रभावित रोजगार सूचीमा लगभग २० प्रतिशत गिरावट आएको छ, तर यसले उत्पादकत्व बढाउने र मानव कार्यलाई पूरक बनाउने क्षेत्रमा अवसर पनि सिर्जना गर्न सक्छ। रिपोर्ट अनुसार एआई कौशल भएका रोजगारहरूमा अन्य पेशागत भूमिकाको तुलनामा करीब ३० प्रतिशत बढी तलब प्राप्त भइरहेको छ।
रोजगारी सिर्जना र लगानी बढाउन रिपोर्टले सुझाएको कदमहरूमा व्यवसाय वृद्धि रोक्ने नियम सरलीकरण, यातायात र डिजिटल जडान सुधार, पारदर्शी आवास खोज विकल्प, सीप अभिवृद्धि, रोजगारी मिलान, र प्रभावित कामदारका लागि सुरक्षा जाल समावेश छन्।
विश्व बैंककी दक्षिण एसियाका मुख्य अर्थशास्त्री Franziska Ohnsorge ले भने, “व्यापार खुलापन बढाउनु र एआई अपनाइ बढाउनु दक्षिण एसियाका लागि रूपान्तरणकारी हुन सक्छ। श्रमिकलाई उत्पादक क्षेत्रतर्फ पुनःस्रोत स्थानान्तरणमा नीतिगत उपायहरू अति महत्वपूर्ण छन्।”
यसैगरी, आज बंगलादेश र श्रीलङ्काका लागि देश विकास अपडेटहरू पनि सार्वजनिक गरिएको छ।
