बेइजिङमा नेपाल अध्ययनका अग्रणी विज्ञ प्रोफेसर वाङ होङवेईको निधन भएको छ।
चिनियाँ सञ्चारमाध्यमका अनुसार दक्षिण एसियाली मुद्दाका प्रख्यात विज्ञ, नेपाल अध्ययनका अग्रगामी र संस्थापक तथा चिनियाँ सामाजिक विज्ञान प्रतिष्ठानको एसिया-प्रशान्त र विश्वव्यापी रणनीति संस्थानका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता प्रोफेसर वाङ होङवेईको ९१ वर्षको उमेरमा बेइजिङमा निधन भएको हो।
प्रोफेसर वाङको ३ दिनअघि निधन भएको बेइजिङका पूर्वनेपाली राजदूत लीलामणि पौडेलले आज अक्टोबर १५ मा जानकारी दिए।
पौडेलले श्रद्धाञ्जली दिँदै भनेका छन्, ‘तीन दिनअघि बेइजिङमा हामीलाई छोडेर जानुभएका प्राध्यापक वाङ होङवेईप्रति म हार्दिक श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्न चाहन्छु। यो कठिन समयमा उहाँका परिवार र प्रियजनहरूप्रति मेरो गहिरो समवेदना छ।’
प्राध्यापक वाङले नेपाल र चीनबीचको सम्बन्धलाई सुदृढ पार्न आफ्नो जीवन समर्पण गरेको उनले उल्लेख गरेका छन्।
प्राध्यापक वाङ होङवेईको जन्म सन् १९३४ मा सान्सी प्रान्तको वानरोङ काउन्टीमा भएको थियो। उनले सन् १९५५ मा पेकिङ विश्वविद्यालयको पूर्वीय भाषा तथा साहित्य विभागबाट स्नातक गरेका थिए भने सन् १९५९ देखि १९६१ सम्म अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध विश्वविद्यालय अहिले चीनको विदेश मामिला विश्वविद्यालयमा अध्ययन गरेका थिए।
उनी व्यवस्थित रूपमा नेपाल अध्ययन सञ्चालन गर्ने पहिलो विद्वान्मध्ये एक हुन्। अंग्रेजीमा धाराप्रवाह बोल्न सक्ने उनी नेपाली भाषामा पनि निपुण थिए। उनले काठमाडौँसहित नेपालका विभिन्न भागमा धेरै क्षेत्रीय अनुसन्धान यात्रा गरेका थिए।
प्राध्यापक वाङले धेरैवटा कृति लेखेका छन्। उनका प्रतिनिधि कृतिहरूमा ‘नेपाल, पर्वतीय अधिराज्य’, ‘नेपालको जातीयता’, र ‘हिमालय परिसरस् चीन(भारतीय सम्बन्धको अध्ययन’ दक्षिण एसियाली मुद्दाहरूको अध्ययनका लागि आवश्यक सन्दर्भ हुन्।
‘हिमालय परिसर- चीन-भारतीय सम्बन्धको अध्ययन’ ले १९९९ को राष्ट्रिय सामाजिक विज्ञान कोष परियोजना उत्कृष्ट उपलब्धि पुरस्कार जितेको थियो भने ‘नेसनहरू नेपाल’ ले २००८ को चिनियाँ सामाजिक विज्ञान प्रतिष्ठान उत्कृष्ट वैज्ञानिक अनुसन्धान उपलब्धि पुरस्कार सेवानिवृत्त कर्मचारीहरूका लागि प्राप्त गरेको थियो।
उनले ‘नेपालस् विकासशील पर्वतीय राष्ट्र’ र ‘समकालीन नेपाली राजनीति र कूटनीति’सहित धेरै मोनोग्राफ पनि लेखेका छन्। यी कृतिले महत्त्वपूर्ण शैक्षिक मूल्य राख्न मात्र होइन, नेपालप्रति राष्ट्रिय नीति निर्माण र चीन-नेपाल सहयोगलाई गहिरो बनाउन ठोस समर्थन गर्छन्।
