आज दोहोरो उत्सव: ‘स्वयंसेवाको अन्तरपुस्ता चक्र’ र ‘स्वस्थ माटो’को महत्त्व

हरेक वर्ष डिसेम्बर ५ तारिखमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आह्वानमा विश्वभरि मनाइने दुई महत्वपूर्ण दिवस, अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवक दिवस (IVD) र विश्व माटो दिवस, आज एकैसाथ परेका छन्।

यी दुवै दिवसले दिगो विकास लक्ष्य (SDGs) प्राप्त गर्नका लागि सामुदायिक सहभागिता र प्राकृतिक स्रोतको संरक्षणको महत्त्वलाई उजागर गर्दछन्।

१. अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवक दिवस: २०२६ ‘स्वयंसेवक वर्ष’ को विश्वव्यापी शुभारम्भ

यस वर्षको अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवक दिवस (IVD) को नारा “हरेक योगदान महत्त्वपूर्ण छ” (Every Contribution Matters) रहेको छ, जसले विशेष ऐतिहासिक महत्त्व बोकेको छ।

आजको दिनलाई संयुक्त राष्ट्रसङ्घले दिगो विकासका लागि अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवक वर्ष २०२६ (IVY 2026) को आधिकारिक विश्वव्यापी शुभारम्भ को रूपमा घोषणा गरेको छ। यो कदम सन् २०३० सम्ममा दिगो विकास लक्ष्यहरूलाई गति दिन स्वयंसेवकहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई मान्यता दिन राष्ट्रसङ्घको महासभाले पारित गरेको प्रस्तावबमोजिम आएको हो।

स्वयंसेवाको महत्त्व:

• पुस्ता जोड्ने पुल: स्वयंसेवकहरूले समुदायभित्र सेवाको संस्कृतिलाई समृद्ध बनाउँछन् र पुस्ताहरूबीचको खाडल पुर्दै दिगो विकासलाई सहयोग गर्छन्। स्वयंसेवालाई ‘अन्तरपुस्ता चक्र’ को रूपमा लिइएको छ, जसले सबै पुस्तालाई SDGs प्राप्तिका लागि एकजुट गराउँछ।

• इतिहास: संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभाले सन् १९८५ मा डिसेम्बर ५ लाई स्वयंसेवक दिवसका रूपमा घोषणा गरेको थियो। सन् १९९७ मा स्वयंसेवाको सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक र शान्ति निर्माणको महत्त्वलाई मध्यनजर गर्दै सन् २००१ लाई अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवक वर्ष घोषणा गरिएको थियो।

• महासचिवको सन्देश: राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले आफ्नो सन्देशमा सबै स्वयंसेवकहरूप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्दै, प्राकृतिक विपत्ति, द्वन्द्व प्रभावित क्षेत्र र गरिबी निवारण जस्ता चुनौतीहरूको सामना गर्दा स्वयंसेवकहरूको त्याग, साहस र मानवता विश्वका लागि प्रेरणाको स्रोत भएको बताए।

हाल राष्ट्रसङ्घका स्वयंसेवकहरू १६९ सदस्य राष्ट्रहरूमा शान्ति, न्याय र समानता प्रवर्द्धन गर्न सक्रिय छन्।

२. विश्व माटो दिवस: दिगो व्यवस्थापनमा जनचेतना

यसैगरी आज विश्व माटो दिवस पनि मनाइँदैछ। यो दिवस स्वस्थ माटोको महत्त्वबारे जनचेतना जगाउने र माटोको दिगो व्यवस्थापनलाई प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले मनाइन्छ।

• माटोको महत्त्व: माटोको संरक्षण, दिगो कृषि अभ्यासहरू र जलवायु परिवर्तनको प्रभाव कम गर्न आवश्यक उपायहरूबारे विश्वभर बहस र अभियानहरू आयोजना गरिन्छ।

• दिगो भविष्यको आधार: स्वस्थ माटो खाद्य सुरक्षा, पोषण सुरक्षा र पारिस्थितिक प्रणालीको सन्तुलनका लागि अपरिहार्य छ।

यस अवसरमा सदस्य राष्ट्रहरूले आज न्यूयोर्कस्थित महासभा हलमा विकास रणनीतिहरूमा स्वयंसेवकहरूलाई समावेश गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्ने र राष्ट्रिय अभियानहरू सञ्चालन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।