भारतीय संघीय संसदको तल्लो सदन लोकसभामा आजदेखि निर्वाचन सुधार सम्बन्धी विषय व्यापक रूपमा छलफलमा प्रवेश गर्ने तयारी भएको छ। यस अन्तर्गत भारत निर्वाचन आयोग (ECI) द्वारा विभिन्न राज्यमा अघि बढाइएका Special Intensive Revision (SIR) अभ्याससम्बन्धी मुद्दा पनि प्रमुख एजेन्डाका रूपमा उठ्नेछ।
विपक्षी दलहरू महिनौँदेखि SIR प्रक्रियामा अनियमितता भएको आरोप लगाउँदै विस्तृत विमर्शको माग गर्दै आएका छन्। कांग्रेसले मतदाता नामावलीमा गम्भीर त्रुटि पुगेको दाबी गर्दै आएको छ। आजको छलफल लोकसभा प्रतिपक्ष नेता (LoP) राहुल गान्धीले सुरु गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। उनले SIR लाई “सरकारद्वारा वास्तविक मतदाता हटाउने योजना”को रूपमा आलोचना गर्दै आएका छन्।
नोभेम्बर २३ मा राहुल गान्धीले SIR लाई “देशभर अराजकता सिर्जना गर्ने अभ्यास” भन्दै कडा प्रतिक्रिया दिएका थिए। उनका अनुसार SIR कार्यको अत्यधिक दबाबका कारण तीन हप्तामा १६ जना BLO (Booth Level Officer) को मृत्यु भइसकेको छ, जसमा मुटुरोग, तनाव तथा अत्यधिक कार्यभार प्रमुख कारण देखिएको छ। उनले भनेका थिए, “भारतले विश्वका लागि अत्याधुनिक सफ्टवेयर बनाउँछ तर निर्वाचन आयोग आज पनि कागजका जंगलमै अड्किएको छ।”
उनले मतदाता नामावली डिजिटल, सजिलै खोज्न मिल्ने तथा मशीन पठनीय हुनुपर्ने आवश्यकता उठाउँदै आयोगमा पारदर्शिता, जवाफदेहिता र पर्याप्त समय व्यवस्थापनमा ध्यान दिनुपर्ने बताए। उनले SIR लाई “लोकतन्त्र कमजोर पार्ने नियोजित कदम” भएको आरोप लगाएका छन्।
आजकाे छलफलमा राहुल गान्धीले आफ्ना तर्क झनै तीव्र बनाउने तयारी गरेका छन्। लोकसभा र राज्यसभामा यो विषयमा समग्र १० घण्टा छुट्याइएको छ। सरकार पक्षले पनि आफ्ना जवाफ र प्रतिवाद प्रस्तुत गर्नेछ।
त्यस्तै, आजको कार्यसूचीअनुसार भाजपा सांसद राधामोहन सिंह र विरेन्द्र सिंहले रक्षा मन्त्रालयका २०२५–२६ का अनुदानसम्बन्धी विभिन्न प्रतिवेदनमा सरकारका कदमहरूबारे स्थायी समितिका चार प्रतिवेदन पेश गर्नेछन्। UPPL सांसद जोयन्टा बसुमतारी र भाजपा सांसद रोडमल नगरले जलशक्ति मन्त्रालयसम्बन्धी यमुना सफाइ परियोजना, दिल्ली नदी तट व्यवस्थापन र अनुदान माग (२०२४–२५) विषयमा स्थायी समितिका अन्तिम प्रतिवेदनहरू प्रस्तुत गर्नेछन्।
१८औँ लोकसभाको छैटौँ अधिवेशन र राज्यसभाको २६९औँ अधिवेशन डिसेम्बर १ बाट सुरु भई डिसेम्बर १९ सम्म कायम रहनेछ। यो अधिवेशन शीतकालीन अधिवेशनका रूपमा महत्वपूर्ण नीतिगत तथा राजनीतिक बहसका लागि चिनिएको छ।
