अंग्रेजी वर्ष सन् २०२५ विश्वका लागि शान्ति र सुरक्षा महसुस गर्न कठिन बन्दै गएको वर्षका रूपमा चित्रित भइरहेको छ। विश्वभर युद्धका घटना बढिरहेका छन्, सीमा सुरक्षा कडा बनाइएका छन् र देश–देशबीच व्यापारिक तथा राजनीतिक तनाव निरन्तर चुलिँदो अवस्थामा छ।
ग्लोबल पिस इन्डेक्स (जीपीआई) का अनुसार राज्य–आधारित द्वन्द्वहरूको संख्या दोस्रो विश्वयुद्धपछिकै उच्च तहमा पुगेको छ। सन् २०२५ मा मात्र तीन नयाँ द्वन्द्व सुरु भएका छन् भने धेरै देशहरूले सैनिक क्षमता विस्तार गरेर प्रतिक्रिया जनाइरहेका छन्। जीपीआईले बाह्य द्वन्द्व, सैनिक खर्च, आतंकवाद, हत्या दर, सुरक्षा उपायलगायत २३ वटा सूचकांकका आधारमा देशहरूको शान्ति अवस्था मूल्याङ्कन गर्दै आएको छ।
यस्ता तनावपूर्ण वैश्विक अवस्थाबीच पनि केही देशहरूले दीर्घकालीन नीति, सामाजिक संरचना र संस्कृतिमार्फत शान्ति र सुरक्षालाई प्राथमिकता दिँदै आएका छन्। पछिल्ला करिब दुई दशकदेखि यी देशहरू निरन्तर रूपमा विश्वका सबैभन्दा शान्त राष्ट्रहरूको सूचीमा अग्रस्थानमा रहँदै आएका छन्।
आइसल्याण्डः निरन्तर शान्तिको प्रतीक
सन् २०२५ मा पनि आइसल्याण्ड विश्वकै सबैभन्दा शान्त राष्ट्रको रूपमा पहिलो स्थानमा रहेको छ। सन् २००८ यता निरन्तर शीर्ष स्थानमा रहँदै आएको आइसल्याण्डले यस वर्ष शान्ति सूचकांकमा थप २ प्रतिशत सुधार गरेको छ। यहाँ अपराध दर अत्यन्त न्यून छ, प्रहरी सामान्यतया निहत्था हुन्छन् र समुदायमा आपसी विश्वास बलियो छ। स्थायी सेनाको अभाव, सामाजिक न्याय, लैङ्गिक समानता र समुदाय–केन्द्रित संस्कृतिले दैनिक जीवनमै शान्ति अनुभूति गराउँछ।
आयरल्याण्डः द्वन्द्वपछि सहकार्यको बाटो
एक समय आन्तरिक द्वन्द्वले ग्रस्त आयरल्याण्डले पछिल्ला दशकहरूमा सैन्य तटस्थता, सामाजिक समावेशिता र संवादलाई प्राथमिकता दिँदै शान्तिको मार्ग समातेको छ। यहाँको सामुदायिक जीवनशैली, मैत्रीपूर्ण व्यवहार र कूटनीतिमा आधारित नीति अहिलेको शान्त वातावरणको आधार बनेको छ।
न्यूजिल्याण्डः प्रकृति र भरोसाको सन्तुलन
ग्लोबल पिस इन्डेक्स २०२५ मा दुई स्थान उक्लँदै तेस्रो स्थानमा पुगेको न्यूजिल्याण्ड भौगोलिक सुरक्षा, कडा बन्दुक कानुन र सामाजिक भरोसाका कारण शान्त राष्ट्रको रूपमा स्थापित छ। प्राकृतिक वातावरणसँग जोडिएको जीवनशैलीले यहाँका नागरिकलाई मानसिक शान्ति पनि प्रदान गर्छ।
अष्ट्रियाः तटस्थता र आन्तरिक विकास
अष्ट्रिया सन् २०२५ मा चौथो स्थानमा रहँदै सैन्य तटस्थताको उदाहरण बनेको छ। बाह्य द्वन्द्वबाट टाढा रहँदै शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक सुरक्षामा ध्यान दिएकाले यहाँ शान्ति दैनिक जीवनमै अनुभूत हुन्छ।
सिङ्गापुरः एशियाली सुरक्षा मोडेल
शीर्ष १० शान्त राष्ट्रमध्ये एकमात्र एशियाली देश सिङ्गापुर उच्च सार्वजनिक सुरक्षा, कडा कानुनी व्यवस्था र व्यवस्थित प्रशासनका कारण सुरक्षित देशका रूपमा चिनिन्छ। न्यून अपराध दर र नागरिक–सरकारबीचको भरोसाले यहाँ शान्त वातावरण कायम छ।
जापानः संस्कृतिसँग जोडिएको शान्ति
जापानको शान्ति सामाजिक अनुशासन, बलियो प्रशासन र सांस्कृतिक मूल्यसँग गाँसिएको छ। न्यून अपराध, सुरक्षित सार्वजनिक यातायात र समुदायमा सहकार्यको संस्कृतिले दैनिक जीवनलाई सहज बनाएको छ।
स्वीडेन, डेनमार्क र फिनल्याण्डः विश्वासमा आधारित समाज
यी नर्डिक देशहरूमा सामाजिक सुरक्षा, शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा र समावेशी नीतिले नागरिकलाई स्थिरता र आत्मविश्वास दिएको छ। प्राकृतिक वातावरणसँगको घुलमिल र आपसी भरोसाको संस्कृतिले यहाँ शान्ति जीवनशैलीकै हिस्सा बनेको छ।
क्यानाडाः विविधताभित्रको शान्ति
क्यानाडा ‘टप टेन’ शान्त राष्ट्रमध्ये पर्दै सुरक्षा, विविधता र सामाजिक समावेशीताको उदाहरण बनेको छ। विभिन्न जात, धर्म र संस्कृतिका मानिसहरूको सहअस्तित्व, प्रभावकारी कानून र प्राकृतिक सौन्दर्यले यहाँ शान्ति दैनिक जीवनमा महसुस हुन्छ।
समग्रमा, सन् २०२५ विश्वव्यापी तनावले भरिएको वर्ष भए पनि यी देशहरूले देखाएका नीति, संस्कृति र सामाजिक संरचनाले शान्ति केवल युद्धको अभाव मात्र नभई नागरिकको दैनिक जीवनमा अनुभूत हुने अवस्था पनि हो भन्ने सन्देश दिएका छन्।
(अन्तर्राष्ट्रिय समाचार एजेन्सीहरूको सहयोगमा)
