नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा पछिल्लो आर्थिक वर्ष २०८०/८१ (2023/24) मा ऐतिहासिक सफलता हासिल भएको छ। ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयअन्तर्गत विद्युत् विकास विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांक अनुसार गत वर्ष कुल ८ हजार ७७६ मेगावाट क्षमताका १४७ जलविद्युत् आयोजनालाई सर्वेक्षण अनुमति प्रदान गरियो।
साथै, १ हजार ८५१ मेगावाट क्षमताका सौर्य परियोजनालाई पनि सर्वेक्षण इजाजत दिइएको छ। योसँगै वैकल्पिक ऊर्जातर्फ पनि सरकारको ध्यान केन्द्रित हुँदै गएको देखिन्छ।
१०,८५० मेगावाट क्षमताका आयोजनालाई उत्पादन इजाजत
ऊर्जा मन्त्री दीपक खड्का पदभार सम्हालेदेखि अहिलेसम्मको अवधिमा २७७ वटा आयोजनालाई उत्पादन इजाजत दिइएको मन्त्रालयले जनाएको छ। तीमध्ये २६५ जलविद्युत् आयोजना हुन् जसको कुल क्षमता १०,७५१ मेगावाट रहेको छ, भने बाँकी १३ सौर्य परियोजनाको कुल क्षमता ९९ मेगावाट रहेको छ।
यस अतिरिक्त, ३० वटा जलविद्युत् (१,२४३ मेगावाट) र ८ वटा सौर्य (५० मेगावाट) परियोजनालाई व्यक्तिगत रूपमा उत्पादन स्वीकृति प्रदान गरिएको छ। यसले आगामी वर्षहरूमा विद्युत् उत्पादनमा उल्लेखनीय वृद्धि हुने संकेत गर्छ।
प्रसारण पूर्वाधारमा उल्लेखनीय प्रगति
२०७८/८० मा ३०० सर्किट किलोमिटर प्रसारण लाइन र ७०० एमभीए क्षमताका सबस्टेसनहरू निर्माण सम्पन्न गरिएको छ। अब नेपालभर कुल ६,८०० सर्किट किलोमिटर प्रसारण लाइन र १३,७५४ एमभीए क्षमताका सबस्टेसन सञ्चालनमा रहेका छन्।
त्यस्तै, मन्त्रालयले १,०३१ सर्किट किलोमिटर लम्बाइ हुने ६९ वटा प्रसारण लाइनका लागि सर्वेक्षण अनुमति पनि दिएको छ। २७८ सर्किट किलोमिटर लम्बाइका २६ वटा प्रसारण लाइनका लागि निर्माण अनुमति पनि प्रदान गरिएको छ।
समग्र उपलब्धि
हालसम्म कुल १४४ वटा प्रसारण लाइन सर्वेक्षण (३,१७४ सर्किट किलोमिटर) र २७१ वटा प्रसारण अनुमति (५,७०६ सर्किट किलोमिटर) प्रदान गरिएको छ। यी उपलब्धिहरूले नेपाललाई विद्युत् निर्यात मुलुक बनाउने लक्ष्यतर्फ अगाडि बढाउने स्पष्ट संकेत दिएका छन्।
