अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार भारतबाट हुने आयातमा २५ प्रतिशत नयाँ भन्सार शुल्क घोषणा गरेका छन्। भारतले निरन्तर रूसी तेल किनिरहेकै कारण यो निर्णय गरिएको बताइएको छ।
ट्रम्प प्रशासनको यो कदम दुई देशबीचको व्यापार वार्ता असफल भएपछि आएको हो, जसले वाशिङ्टन र नयाँ दिल्लीबीचको कूटनीतिक सम्बन्धमा थप तनाव सिर्जना गरेको छ।
यो नयाँ भन्सार शुल्क २१ दिनपछि लागू हुनेछ र यसले भारतीय वस्तुहरूमा लाग्ने कर ५० प्रतिशतसम्म पुर्याउनेछ, जसले भारतलाई अमेरिकाको अत्यधिक कर लगाइएका व्यापार साझेदारहरूमा समावेश गराउनेछ।
विशेषगरी कपडा, जुत्ता, गहना, र रत्न निर्यातलाई यो शुल्कले सबैभन्दा बढी असर पार्नेछ। हाल भारतले अमेरिका तर्फ ८७ अर्ब डलरको वस्तु निर्यात गर्दै आएको छ।
यद्यपि, ट्रम्पको कार्यकारी आदेशमा चीनको नाम उल्लेख गरिएको छैन, जुन देश पनि रूसी तेलको प्रमुख क्रेता हो। जब पत्रकारहरूले चीनमाथि पनि यस्तो कदम चाल्ने कि भनेर प्रश्न गरे, ह्वाइट हाउसले टिप्पणी गर्न अस्वीकार गर्यो।
ट्रम्पले पछिल्ला अभिव्यक्तिमा भारतका व्यापारिक अभ्यासलाई “अत्यन्त आपत्तिजनक” भन्दै आलोचना गरेका छन्। उनले भारतको अर्थतन्त्रलाई “मरेको” भनेर टिप्पणी गर्दै, भारतले सस्तोमा रूसी तेल किनेर फाइदा लिएको र युक्रेनमा भएको युद्ध अपराधप्रति चुप लागेर बसेको आरोप पनि लगाएका छन्।
भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयले ट्रम्पको निर्णयलाई “अत्यन्त दुर्भाग्यपूर्ण” भन्दै प्रतिक्रिया दिएको छ। मन्त्रालयले भनेको छ, “भारतका ऊर्जा खरिदहरू १.४ अर्ब जनताको आर्थिक आवश्यकता अनुसार निर्देशित छन् र राष्ट्रहित जोगाउन सबै आवश्यक कदम चालिनेछ।”
यो घटनाक्रमको केही दिनमै भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी चीन भ्रमणमा जाने तयारीमा छन्। यो उनको सात वर्षपछि चीन भ्रमण हुन लागेको हो, जसले क्षेत्रीय कूटनीतिक सन्तुलनमा नयाँ मोड आउन सक्ने अड्कलहरू जन्माएको छ।
ट्रम्पको घोषणापछि अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा तेलको मूल्य १ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। अमेरिकी कच्चा तेलको भण्डार अपेक्षाभन्दा बढी घटेपछि तेलको मूल्य झनै उक्लिएको हो।
यसैबीच, अमेरिकी अर्थमन्त्री स्कट बेसेन्टले गत साता चेतावनी दिएका थिए कि चीनले रूसी तेल आयात जारी राखेमा उसमाथि पनि यस्तै भन्सार शुल्क लाग्न सक्छ। चीन र अमेरिका बीचको भन्सार युद्धविराम सम्झौता आगामी अगस्ट १२ मा समाप्त हुँदैछ।
