मेडागास्करका राष्ट्रपति एन्ड्री राजोएलिनाले सोमबार राति आफ्नो जीवनको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न देश छाडेको घोषणा गरेका छन्। उनले राजीनामा भने दिएका छैनन्।
राजोएलिनाको सम्बोधन सामाजिक सञ्जालमार्फत अनाम स्थानबाट प्रसारण गरिएको थियो। हालसालै, जेन जेडका नेतृत्वमा सरकारविरुद्धका प्रदर्शनहरू भएको थिए। प्रदर्शनले शनिबार CAPSAT नामक विशेष सैनिक इकाइको समर्थन पाएको थियो, जसले राष्ट्रपति र मन्त्रीहरूको राजीनामा माग गरेको थियो।
राजोएलिनाले स्थिति अवैधानिक शक्ति कब्जाको प्रयास भएको उल्लेख गर्दै सुरक्षाका लागि मेडागास्कर छाडेको बताए। उनले संवाद र संविधानको सम्मान गर्न आह्वान गरेका छन्। राष्ट्रपतिको सम्बोधन राष्ट्रिय टिभीमा प्रसारण गर्न ढिला भएको थियो किनकि सैनिकहरूले राज्य प्रसारण संस्था कब्जा गर्न खोजेका थिए। अन्ततः सम्बोधन राष्ट्रपतिको फेसबुक पेजमार्फत प्रसारण गरिएको थियो।
CAPSAT इकाइले मेडागास्करको सैनिक बलमाथि नियन्त्रण पाएको र नयाँ जिम्मेवारी अधिकृत नियुक्त गरेको जनाएको छ। यसलाई रक्षा मन्त्रीले स्वीकार गरेको बताइएको छ। CAPSAT कमाण्डर कर्नल माइकल रान्ड्रियानिरिनाले जनताको आग्रहमा सेना प्रतिक्रिया जनाएको भए पनि कु (coup) नभएको दाबी गरे।
अहिलेको स्थिति अत्यन्तै अस्थिर रहेको छ। अमेरिकी दूतावासले “अत्यन्तै अस्थिर” परिस्थितिका कारण अमेरिकी नागरिकलाई सुरक्षित स्थानमा बस्न आग्रह गरेको छ। अफ्रिकी युनियनले पनि सबै सैनिक र नागरिकलाई शान्ति र संयम अपनाउन आह्वान गरेको छ।
सरकारविरुद्धका प्रदर्शनहरू सेप्टेम्बर २५ मा सुरु भएका थिए, मुख्य रूपमा पानी र बिजुलीको अस्थिर आपूर्ति, गरिबी, जीवन यापनको महँगी, भ्रष्टाचार र आर्थिक दुरुपयोग विरोधमा। यसमा सिविक समूह र ट्रेड युनियन पनि सहभागी भएका थिए। घटनामा कम्तीमा २२ जनाको मृत्यु भएको संयुक्त राष्ट्रसंघले जनाएको छ।
राजोएलिनाले पहिलोपटक २००९ मा सैन्य समर्थित कु मार्फत सत्ता सम्हालेका थिए। उनी २०१८ मा निर्वाचित भए र २०२३ मा पुनः निर्वाचित भए। मेडागास्करको राजनीतिक इतिहासमा स्वतन्त्रतापछि १९६० देखि अस्थिरता र सैनिक सत्ता परिवर्तनको लामो श्रृंखला रहेको छ।
राजोएलिनाका पूर्वप्रधानमन्त्री र नजिकका सल्लाहकारहरू पनि आइतबार बिहान मौरिशस भागेका थिए। मौरिशस सरकारले व्यक्तिगत विमान अवतरणमा असन्तुष्टि जनाएको छ।
जेन जेड प्रदर्शनकारीहरू, जसले विद्रोहलाई प्रारम्भ गरेका थिए, नेपाल र श्रीलंकाका सरकारविरुद्धका आन्दोलनबाट प्रेरित र अनलाइन प्लेटफर्ममार्फत संगठनबद्ध भएका थिए।
