जेनजी अभियानका घटनाले गत भदौ २३ र २४ गते देशभर पर्यटन तथा होटल व्यवसायलाई गम्भीर रूपमा प्रभावित पारे पनि, उद्योग भित्र पुनःउठानको संकेत देखिन थालेको छ। कोभिड महामारी र आर्थिक मन्दीको दबाबबाट बिस्तारै बाहिर निस्कँदै गरेको होटल तथा पर्यटन क्षेत्र स्थानीय बजारमा आशा देखाइरहेको अवस्थामा आन्दोलनले संरचना, सेवा र कारोबारमा ठूला चुनौती बढायो। हिल्टन, हायात, चन्द्रागिरी हिल्सलगायतका संरचनामा आगजनी र तोडफोड हुँदा उद्योग एकाएक थला परेको छ।
सूचीकृत होटलहरूको व्यापार दोहोरो अंकले घट्यो
नेप्सेमा सूचीकृत होटल तथा पर्यटन समूह अन्तर्गतका ७ मध्ये ६ कम्पनीले उपलब्ध गराएको चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो त्रैमासिक विवरणमा क्षेत्रको अवस्था कमजोर देखिएको छ।
ती होटलहरूले तीन महिनामा १ अर्ब २८ करोड ३ लाख रुपैयाँ बराबरको व्यापार गरेका छन्, जुन गत आवको तुलनामा १३.०७% ले कम हो। व्यापार घटेसँगै अधिकांश होटलहरू नोक्सानीमा छन्।
सोल्टी होटल मात्र नाफामा, अरू सबै घाटामा
जेनजी आन्दोलनको प्रतिकूलताबीच पनि सोल्टी होटल मात्र नाफामा देखिएको छ।
-
तीन महिनाको नाफा: १२ करोड ३५ लाख रुपैयाँ
-
नाफा घटावट: ८.३१%
-
व्यापार: ६२ करोड ७९ लाख रुपैयाँ (गत वर्षभन्दा उच्च)
हायात (तारागाउँ रिजेन्सी) पूर्ण रूपमा बन्द
जेनजी आन्दोलनकै क्रममा प्रत्यक्ष धक्का बेहोरेको हायात होटल अहिले संचालनमै छैन।
-
तीन महिनाको घाटा: २ करोड ३७ लाख रुपैयाँ
-
गत वर्षको नाफा: ४ करोड ५६ लाख
-
व्यापार घटावट: ३७.८५%
-
हाल: सम्पूर्ण मर्मत–सम्भारमा
२५ वर्षदेखि नेपालको पर्यटन पहिचान बनेको होटल हायातको यस्तो अवस्था व्यवसायीका लागि निराशाजनक मानिएको छ।
अन्य होटलहरूको अवस्था: सिटी, ओरियण्टल, चन्द्रागिरी, कालिञ्चोक सबै घाटामा
चन्द्रागिरी हिल्स
-
घाटा: १ करोड २४ लाख रुपैयाँ
-
व्यापार घटावट: २९.१८%
-
व्यापार: १३ करोड ८७ लाख रुपैयाँ
ओरियण्टल होटल (र्याडिसन)
-
घाटा: २ करोड ९५ लाख रुपैयाँ
-
व्यापार घटावट: १०.७९%
-
आम्दानी: २१ करोड ९७ लाख रुपैयाँ
कालिञ्चोक दर्शन
-
घाटा: ३३ लाख ८६ हजार
-
तर व्यापार वृद्धि: ८१.२६%
सिटी होटल
-
घाटा: ५ करोड ५६ लाख रुपैयाँ
-
व्यापार घटावट: १२.०३%
-
व्यापार: ११ करोड ५५ लाख रुपैयाँ
चन्द्रागिरी हिल्स, हायात र अन्य होटलहरूमा तोडफोड, आगजनी र लुटपाटका घटनाले भौतिक संरचना, केबलकार प्रणाली तथा उपकरणहरूमा ठूलो क्षति पुगेको छ। बीमा सर्भेयरद्वारा लगत तयार गर्ने प्रक्रिया जारी छ।
देशभरको पर्यटन सेवा श्रृंखला जोखिममा
सूचीकृत होटलहरू मात्र होइन, देशभरका रेष्टुरेन्ट, होमस्टे, ट्रेकिङ कम्पनी, ट्राभल एजेन्सी, एड्भेन्चर व्यवसाय सबै प्रभावित छन्।
पर्यटन व्यवसायीहरूका अनुसार—
-
राजनीतिक अस्थिरता
-
पुनरावृत्त आन्दोलन
-
पूर्वाधार निर्माणमा ढिलाइ
-
नीतिगत अस्पष्टता
यी सबैले पर्यटन गतिविधिमा दीर्घकालीन असर पारिरहेका छन्।
आन्दोलनकै बेला विदेशी पर्यटक हताहत भएका घटनाले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा ‘नेपाल सुरक्षित छैन’ भन्ने सन्देश गएको बताइन्छ। यसले आगामी महिनाहरूमा आगमन दर घटाउने चिन्ता बढेको छ।
पुनःउठानको आशा: सहकार्य र स्थिरताले क्षेत्र उठ्ने
यद्यपि, अवस्था सामान्य बन्दै जाँदा व्यवसायीहरू पुनःउठानप्रति आशावादी छन्। तर, उद्योगलाई पुरानै गतिमा फर्काउन समय लाग्ने निश्चित छ।
पर्यटन व्यवसायीहरू भन्छन्—
“कोभिड, आर्थिक शिथिलता, राजनीतिक उतार–चढाव र जेनजी आन्दोलनले कमजोर बनाएको पर्यटन क्षेत्र पुनर्जीवित गर्न सरकार–निजी क्षेत्रको समन्वित प्रयास अनिवार्य छ।”
